نمای سرسری آپارتمان ها

نویسنده: محمد سرابی

به گزارش شهرخوان، وقتی از کنار ساختمانی عبور می‌کنید و آثار برخورد و شکستگی سنگ‌‌ها روی پیاده‌رو را می‌بینید تصور می‌کنید چه اتفاقی افتاده است؟ کسانی به‌سوی هم سنگ پرت کرده‌اند؟ یا سنگ نمای ساختمان از جا کنده شده و خوشبختانه به جای اینکه به سر عابری برخورد کند، روی زمین افتاده که اگر به جمجمه کسی خورده بود، حتما او را کشته بود. اگر به نمای ساختمانی که در مقابل آن هستید نگاه کنید، شاید جای خالی سنگ را هم پیدا کنید و ملات ‌خشک‌شده‌ای که قرار بوده سنگ را محکم نگه دارد، ببینید.

شیشه ممنوع

زمانی بود که برج‌های بلندی با ظاهر تمام‌شیشه‌ای ساخته می‌شدند اما براساس مصوبه شورای شهر استفاده از نمای شیشه‌ای و سکوریتی (شیشه ایمنی که از چند لایه شیشه معمولی تشکیل شده است) از ساختمان‌های بلند‌مرتبه (بیش از 5‌طبقه) ممنوع است، اما گویا آنطور که باید به این مصوبه عمل نمی‌شود و همچنان ساختمان‌های چندین طبقه با نماهای شیشه‌ای قد می‌کشند.

یک مهندس ساختمان در این‌باره می‌گوید: «می‌گویند نمای ساختمان نباید بیشتر از 60درصد شیشه داشته باشد تا در هنگام حوادثی مانند زلزله ریزش نکند و خطر نداشته باشد. در نتیجه برای توجیه این نسبت، در میان شیشه‌‌ها کامپوزیت به‌کار می‌رود. درحالی‌که اگر زلزله باعث ریزش شود، همان 60درصد هم برای ایجاد خطر کافی است.»

کریم چنگیزی می‌افزاید: «قوانین دیگری هم درباره نمای ساختمان وجود دارد مانند ضریب خیرگی. یعنی وقتی کسی از بزرگراه عبور می‌کند، انعکاس نور از نمای ساختمان، چشم رانندگان را آزار ندهد. با این حال این ضوابط خیلی مدون نمی‌شود.»

اما شرایط ساختمان‌های بلندمرتبه در این سال‌ها تغییرات زیادی کرده است. یک کارشناس معماری با اشاره به تغییر روش‌های ایجاد نما می‌گوید: «4، 5‌سال است که شهرداری نمای‌ ملاتی را در ساختمان‌های 9طبقه به بالا ممنوع کرده است. نمای ملاتی همان سنگ‌هایی است که با دوغاب به سطح دیوار‌ها چسبانده می‌شوند. از طرف دیگر کامپوزیت آلومینیوم هم به‌دلیل اینکه ممکن است باعث آتش‌‌سوزی و گسترش حریق شود، ممنوع شده است.» البته کامپوزیت‌ که از ترکیب پلاستیک و فلز درست شده، همچنان روی ساختمان‌های قدیمی نصب می‌شود.

بهنام یاوری می‌افزاید: «به همین دلیل جامعه معماران و آرشیتکت‌ها به اجرای نمای خشک اقبال پیدا کرده‌اند. نما‌های مدرن از این نوع هستند. یکی از جدید‌ترین نمونه‌های آن نمای سرامیکی با شاسی و گیره است. حتی نمای آجری هم‌اکنون با استفاده از شبکه فلزی و آلومینیومی اجرا می‌شود.»

او می‌گوید: «هزینه‌‌ ساخت نمای خشک بیشتر از ملاتی است؛ البته نه تا جایی که چند برابر آن باشد. بعضی مواقع فقط 30درصد بیشتر می‌شود که بعدا با توجه به هزینه نگهداری و تعمیر جبران خواهد شد. در مقابل یکی از مزایای نمای خشک این است که سرعت اجرای آن بیشتر است. در نمای خشک بعد از جوشکاری شبکه اصلی می‌توان کار را از چند جبهه شروع کرد.»

به‌گفته او، درز‌های بین قطعات نمای خشک امکان انعطاف را فراهم می‌کند تا ‌هنگام زلزله یا وقتی که به ساختمان فشار وارد شود، قطعات از جا کنده نشوند و سقوط نکنند.

با تصویب قوانین جدید که مانع ساخت نمای سست در ساختمان‌‌های بلند می‌شوند، بازار این نوع نما از بقیه بخش‌های ساخت‌وساز جدا شده و حالا شرکت‌های تخصصی مشغول کار هستند که از 20سال قبل فقط نمای خشک اجرا می‌کنند اما این کار برای ساختمان‌های بلند یا پروژه‌های بزرگ است.

نمای آپارتمان‌های 5طبقه که بخش اصلی ساختمان‌های شهر را تشکیل می‌دهند، همچنان با روش‌‌های سنتی ساخته می‌شود. اگر حادثه‌ای رخ دهد، رعایت استاندارد‌ها در ایجاد اسکلت و بتن‌ریزی می‌تواند مانع فروریختن این ساختمان‌ها شود و چارچوب آن را حفظ کند ولی نمای بنا همچنان یکی از قسمت‌های حساس هر بنا است.