طلاق فوری و آسان به سبک دلالان

نویسنده: سحر جعفریان

مافیای طلاق سال‌هاست در خلأ راهکارهای قانونی و فرهنگی در راستای کاهش آمار طلاق های توافقی به‌عنوان پرتعدادترین طلاق‌های ثبتی در کشور، فرصت ظهور یافته و با سودای سودآوری‌های مالی بر بنیان خانواده‌ها تاخته است.

طبق آخرین آمار منتشرشده از سوی سازمان ثبت احوال، 80درصد از طلاق‌ها به‌صورت توافقی و در 5 ساله نخست زندگی مشترک زوجین صورت می‌پذیرد؛ آن هم در شرایطی که به عقیده کارشناسان حوزه خانواده، جامعه‌شناسان و روانشناسان اگر در رویه اجرای طلاق‌های توافقی، دست‌اندازهای قانونی و تبصره‌های بازدارنده با آموزه‌های فرهنگی وجود داشته باشد، نه مجالی برای عرصه‌گشایی مافیای طلاق می‌ماند و نه زوجین در اثر ناآگاهی و واکنش به تکانه‌های عصبی زندگی مشترک، تصمیم اشتباه می‌گیرند.

ارزیابی طلاق با 5 جلسه مشاوره

پیداکردن لیستی بلندبالا از شماره‌های تلفن مراکز مشاوره بهزیستی یا همان مراکز مداخله در طلاق توافقی، کار چندان دشواری نیست؛ کافی ا‌ست کمی وقت بگذارید و جست‌وجویی کوتاه در فضای مجازی داشته باشید.

با یکی از نخستین شماره‌های تلفن در ابتدای این لیست، تماس می‌گیریم. خانم جوانی با تعجیل به سؤالات‌مان این چنین پاسخ می‌دهد: «اگر تصمیم به طلاق توافقی دارید باید به آدرس مرکز مشاوره ما مراجعه کنید. آنجا ابتدا در یک جلسه ارزیابی روانی با حضور متخصصان حوزه خانواده و نمایندگان دادگاه‌های خانواده، شرکت خواهید کرد. فراموش نکنید که زوج و زوجه باید در این جلسه حضور داشته باشند. رایگان هم هست. در پایان آن جلسه یک نامه معرفی به شما داده می‌شود تا در ادامه فرایند طلاق توافقی به مرکز مشاوره دیگری مراجعه کنید. در آن مرکز باید 5 جلسه مشاوره در بازه زمانی 45 روزه را پشت سر بگذارید. بعد هم باید با گواهی عدم‌انصراف از طلاق توافقی به دفاتر الکترونیک قضایی محدوده محل سکونتان مراجعه کنید و ضمن تکمیل فرم و پرونده، راهی دادگاه خانواده شوید. این مرحله هم بین 10 تا 15روز زمان می‌برد.»

چند میلیون هزینه کن زودتر طلاق بگیر

سری هم به یکی از مجتمع‌های قضایی خانواده می‌زنیم. جمعیت زیادی، پریشان از مشکلات خانوادگی و بی‌حوصله مقابل مجتمع قضایی مورد نظر، به این طرف و آن طرف می‌روند. «پریسا» یکی از همین ده‌ها نفر جمعیت سرگردان است. حکم دادگاه مبنی‌بر جاری‌شدن خطبه طلاق را در دست دارد. او می‌گوید: «یک وکیل کارکشته پیدا کن تا مثل من 3‌ ماه آواره دادگاه نباشی؛ اگه دنبال همچین وکیلی هستی، من سراغ دارم. فقط یه‌کم تعرفه وکالتش بالاست. البته ارزش داره. چند میلیون هزینه کن، یه عمر راحت باش.» با اینکه سال‌هاست سامانه ثنا فعال شده تا همه درخواست و دادخواست‌ها به‌صورت الکترونیک و منسجم ثبت شود، اما چند نفر عریضه‌نویس حوالی مجتمع قضایی دیده می‌شوند. یکی از آنها که بعد از حدود 20سال عریضه‌نویسی، حسابی مویی سپید کرده با کنایه می‌گوید: «با این همه تجربه‌های حقوقی که من دارم چیزی کمتر از وکیل و قاضی نیستم. هرچند توصیه می‌کنم به جای وکیل، برای حل مشکلت به کارچاق‌کن‌ها متوسل شوی. کمی چشم بچرخانی و تیز شوی، همین اطراف پیدایشان می‌کنی.»

طلاق آخرین و بهترین راه است

با عبور از در ورودی، وارد سالن مجتمع قضایی خانواده می‌شوم. اینجا در راهروهای باریک و بلند طبقات، جمعیتی بیش از آن جمعیت سرگردانی که بیرون مجتمع منتظر ایستاده بودند، دیده می‌شود. به بهانه مطلع‌شدن از چند و چون فرایند طلاق توافقی با یکی از کارکنان مجتمع گفت‌وگو می‌کنیم. او می‌گوید: «گذشت آن زمانی که میدان برای جولان کارچاق‌کن‌ها باز بود. الان نظارت واحدهای حراست و حفاظت مجتمع‌های قضایی به قدری جدی و مستمر انجام می‌گیرد که کارکنان برای رسیدگی به پرونده‌ها ملزم و موظف هستند فقط با طرفین دعوی و وکلای آنها در ارتباط باشند نه افراد غیرمرتبط.» در کسوت فردی که متقاضی طلاق توافقی است از زوج جوانی سوال می‌کنم جلسات مشاوره طلاق توافقی، چقدر جدی است؟ مرد جوان پاسخ می‌دهد: «برای ما که هر جلسه بیشتر از 10دقیقه طول نکشید. کافی‌ است همان اول، میخ‌تان را محکم بکوبید و بگویید که طلاق آخرین و بهترین راه است. طلاق توافقی آنقدر زیادشده که مشاوران و متخصصان این جلسات هم حوصله‌شان از نصیحت‌کردن و پنددادن، سر رفته است.»

حق الوکاله وکیل طلاق

از طریق یکی از سایت‌های مربوط به نیازمندی‌های رایگان، با فردی که در قسمت توضیحات خدمات، خود را وکیل معرفی کرده، تماس می‌گیریم. خانم منشی، با مقدمه‌چینی تقریبا طولانی در وصف پرونده‌های موفق آقای وکیل، او را وکیل طلاق می‌نامد و ادامه می‌دهد: «تعرفه حق وکالت غیرمالی طلاق مشخص است اما حق‌الوکاله آقای فلانی(همان وکیل مورد بحث) گران تر است؛ آن هم به 2دلیل مهم؛ اول اینکه ظرف مدت 20روز حکم طلاق را تقدیم‌تان می‌کند و دوم اینکه حتی نیاز نیست در یکی از جلسات مشاوره هم شرکت کنید.» در پاسخ به تعجب و تردیدهای ما، توضیح می‌دهد: «با این روش در واقع شما مرحله مشاوره و غربالگری روانی را دور زده‌اید. خیالتان راحت باشد؛ تضمین ما به شما این است که در جریان طلاق توافقی نه لحظه‌ای با همسر خود مواجه خواهید شد و نه اینکه به‌دلیل عدم‌حضور در جلسات مشاوره، پرونده‌تان دچار تأخیر و چالش می‌شود. از شرایط اقساطی حق‌الوکاله هم می‌توانید استفاده کنید.»

طرح‌هایی برای طلاق نگرفتن

طبق قانون حمایت از خانواده، سال1397 بین دادگستری و سازمان بهزیستی توافقی صورت گرفت تا ضمن کاهش آمار طلاق در کشور، فرهنگ سازش و بخشش نیز بیش از پیش رونق گیرد. طبق این توافق سامانه تصمیم یا مداخله در طلاق توافقی راه‌اندازی شد. افراد متقاضی طلاق توافقی پیش از مراجعه به دادگاه‌های خانواده، باید تقاضای طلاق خود را در این سامانه ثبت کنند. بعد از ثبت اطلاعات، زوجین به مراکز مشاوره معین معرفی می‌شوند تا دلایل آنها برای طلاق مورد ارزیابی و غربالگری قرار گیرد. چنانچه زوجین بعد از طی فرایند قانونی و گذراندن جلسات مشاوره طلاق و غربالگری، همچنان به سازش نرسند، پرونده طلاق برای ادامه بررسی به دفتر خدمات الکترونیک قضایی فرستاده خواهد شد. طبق آمار منتشرشده از سوی سازمان ثبت‌احوال، فعالیت این سامانه تأثیر بسزایی در میزان آمار طلاق برخی از استان‌های کشور داشته است.