ایمنی حمل‌ونقل؛ چرا روز ۷ اردیبهشت در تقویم ملی اهمیت دارد؟

نویسنده: صادق پارسا

به گزارش شهرخوان، حمل‌ونقل، به عنوان یکی از زیرساخت‌های اساسی اقتصاد، نقش مستقیم و غیرمستقیم در رشد تجارت، صنعت، گردشگری و زندگی روزمره ایفا می‌کند. اما بدون ایمنی، هیچ‌یک از این اهداف قابل تحقق نیست. ایمنی حمل‌ونقل نه‌تنها جان انسان‌ها را حفظ می‌کند، بلکه از هدررفت منابع اقتصادی جلوگیری کرده و زمینه‌ساز اعتماد عمومی به نظام حمل‌ونقل کشور می‌شود.

بر همین اساس هفتم اردیبهشت‌ماه در تقویم رسمی کشور به عنوان روز ملی ایمنی حمل‌ونقل نام‌گذاری شده است؛ روزی برای یادآوری نقش کلیدی ایمنی در تمام اشکال حمل‌ونقل، به‌ویژه حمل‌ونقل جاده‌ای که سهم عمده‌ای از ترددهای کشور را به خود اختصاص داده است. این روز فرصتی مغتنم برای تأمل در عملکرد گذشته، اصلاح سیاست‌های ناکارآمد و ارتقاء فرهنگ ترافیک و کاهش تصادفات جاده ای در سطح ملی است.

تلخی آمار: ایران، قربانی حوادث جاده‌ای

آمارهای رسمی از سازمان پزشکی قانونی کشور نشان می‌دهد که سالانه بیش از ۱۵ هزار نفر در جاده‌های ایران جان خود را از دست می‌دهند؛ آماری که از نظر انسانی فاجعه‌بار و از نظر اقتصادی خسارت‌بار است. علاوه بر داغ‌های خانوادگی، میلیاردها تومان خسارت ناشی از این سوانح بر پیکره اقتصاد کشور وارد می‌شود؛ از نابودی زیرساخت‌ها گرفته تا از دست رفتن سرمایه انسانی.

 نقش انسان و فرهنگ در ایمنی جاده‌ای

در بسیاری از کشورها، عامل انسانی بیش از ۷۰ درصد نقش در بروز تصادفات دارد. در ایران نیز، فرهنگ ترافیکی ضعیف، عدم رعایت قوانین رانندگی، عدم معاینه فنی خودروها و سهل‌انگاری در آموزش رانندگی از مهم‌ترین دلایل حوادث جاده‌ای محسوب می‌شوند. تا زمانی که فرهنگ تقابل در رانندگی جایگزین فرهنگ تعامل نشود، نمی‌توان به ارتقاء ایمنی امیدوار بود.

 زیرساخت‌های معیوب، عامل پنهان حوادث

مشکلات گسترده‌ای مانند طراحی غیراستاندارد راه‌ها، نبود نور کافی، کیفیت پایین آسفالت، و ضعف علائم ایمنی در جاده‌ها، از جمله چالش‌هایی هستند که نیازمند بررسی علمی، سرمایه‌گذاری جدی و نظارت مداوم هستند. ایمنی حمل‌ونقل، نیاز به رویکردی یکپارچه دارد که تمام نهادهای مرتبط را در یک برنامه منسجم و بلندمدت درگیر کند.

 ایمنی؛ مسئولیت جمعی نهادها و مردم

مسئولیت تأمین ایمنی در حمل‌ونقل، تنها بر عهده پلیس راهنمایی و رانندگی یا وزارت راه نیست. آموزش‌وپرورش، رسانه‌ها، خودروسازان، شهرداری‌ها، و حتی خانواده‌ها در شکل‌گیری رفتار رانندگی مؤثرند. باید این باور نهادینه شود که هر شهروند، بخشی از زنجیره ایمنی حمل‌ونقل است و مشارکت عمومی در رعایت قوانین و مسئولیت‌پذیری اجتماعی، راه‌حل کلیدی برای کاهش سوانح است.