مراسم سنتی “نو اوستی” یا همان “سو اوستی” به معنای پریدن از آب است که همه ساله با حضور پرشور مردم در محل پل هفت چشمه بر روی رود بالیقلی چای اردبیل برگزار می شود.
آیین نو اوستی از روزگاران قدیم هر سال در صبح آخرین چهارشنبه سال با حضور خانواده‌ها، به ویژه بانوان و دختران جوان در اردبیل برگزار می‌شود.
نو اوستی رسمی در کنار رودخانه
بر اساس این باور کهن که با تجدید سال آب‌های روان نیز تازه شده و تجدید می‌شوند، در آیین نواوستی اردبیلی‌ها به سراغ آب‌های روان رفته و در کنار آن رسوم خود را به جای می‌آورند.
بسیاری از شرکت‌کنندگان با این باور که در این روز حاجت‌ها و نیت‌ها برآورده می‌شود با در دست داشتن قیچی، جارو و کوزه سفالی در محل پل تاریخی یئدی گوز (هفت چشمه) اردبیل حاضر شده و دعاگویان، سه مرتبه عرض رودخانه بالیقلو (بالیخلی چای) را طی و سپس آب را جارو یا قیچی می‌کنند.
نو شدن عید نوروز با شکستن کوزه
دختران جوان نیز در پایان این آئین، کوزه‌های سفالینی را که در آیین سال گذشته پر از آب کرده بودند می‌شکنند و با نیت حاکم شدن زلالی و روشنی،کوزه‌های جدید خود را از آب پر کرده و به خانه‌هایشان می‌برند.
بانوان اردبیلی آب کوزه‌ها را به نشان پاکی در چهارگوشه خانه می‌ریزند یا غذای آخرین چهارشنبه سال را با این آب تهیه می‌کنند.
در بخشی از این مراسم زنان تکه سنگ هایی را جمع آوری و به آب پرتاب می کنند. این حرکت نیز از دوری و ترک دردهای زندگی است. علاوه بر این هفت سنگ به نماد تقدس عدد هفت به همراه آرزوی فرد به آب انداخته می شود.
از دیگر مراسمات نو اوستی اردبیل
قیچی کردن آب با نیت قیچی کردن مشکلات و زبان دشمنان، جارو کردن آب با نیت جارو کردن مشکلات و سپردن تمامی مشکلات امسال به آب‌های روان، دوختن آب با نیت دوختن زخم‌زبان دشمن و بدخواه، خواندن قرآن و خواندن ادعیه و طلب گره‌گشایی از خالق آب، انداختن کفش‌های کهنه سال به نشانه دور ریختن تنگی و سختی‌های زندگی در سالی که سپری شده است، عبور از عرض رودخانه و مهم‌تر از همه پر کردن کوزه‌های سفالی از آبی که به تازگی متولد شده است، بخش‌هایی از این آیین کهن است که همگی در بستر رودخانه و آب شکل می گیرد.
آب وجه مقدس مراسم نو اوستی
در واقع آب از دیرباز به دلیل اینکه پاک و مطهر شناخته می شود، وجه مقدسی داشته و برای تطهیر خانه‌ها در چهارگوشه آن ریخته می‌شود.
برخی معتقدند حتی می‌توان فردی که ترسیده است با ریختن آب در شانه‌های وی از ترس دور کرد.
به دلیل ضعف مطالعات به درستی مشخص نیست آیین نواوستی یا «سو چرشنبه سی» یعنی چهارشنبه آب از چه زمانی پدید آمده است و بااین‌وجود تمامی کتب تاریخی به این آیین اشاره دارند.
هر چند برخی معتقدند نشانه‌های فاقد اصالت به این رسم کهن اضافه شده است و در برخی مناطق شکلی خرافاتی به خود گرفته است، اما مطالعه ژرف و عمیق آن نشان می‌دهد مردمان ساکن در منطقه آذربایجان در طول قرن‌ها رسومی را خلق کرده‌اند که پیام اصلی آن پیوند با طبیعت و زیستن پاک و مطهر همچون چرخه طبیعت است.
مهم‌ترین و اصلی‌ترین فلسفه آیین نو اوستی در اردبیل تحکیم دوستی، مودت، دیدار دوستان و آشنایان و هم‌صحبتی با آنها در این جشن بزرگ بوده که خوشبختانه در چند سال اخیر با همت شهرداری اردبیل روحی تازه به کالبد این سنت قدیمی در کهن شهر اردبیل دمیده شده است؛ چنان‌که امسال نیز با تکم‌گردانی و اجرای موسیقی و برنامه‌های متنوع در افزایش شور، شادی و نشاط اجتماعی نقش موثری ایفا کرد.
گردآوردنده: مریم محرمی
