پرونده هایی از جنس نزاع های خیابانی

نویسنده: رابعه تیموری

شهرخوان: قتل اتفاق افتاده و بحث بر سر عمد و غیرعمد بودن آن است. متهم به قتل فرد ناشناسی بوده که فقط چند لحظه او را در ترافیک کلافه‌ کننده وسط شهر دیده است. راننده مزاحم انگار ردیف خودروهایی را که جلویش صف کشیده بودند، نمی دید و دستش را از روی بوق برنمی داشت. از اول ترافیک و حدود یک ساعت هم قدم به قدم با محسن آمده و در تمام طول مسیر با بوق زدن های بی وقفه و گوشخراش اش او را آزار داده بود. وقتی ترافیک سبک تر شد و راننده می خواست از محسن سبقت بگیرد، او تصمیم گرفت با جا گذاشتن راننده بهانه گیر خودش را سبک کند، اما راننده هیجان زده و عصبی از خودرو پیاده شد و با قفل فرمان به سراغش آمد.

محسن نفهمید آن لحظه چه اتفاقی افتاد، ولی فقط چند دقیقه بعد راننده با سر شکافته و خونین روی آسفالت خیابان افتاده بود و تماشاچیانی که دورشان حلقه زده بودند با پلیس تماس می‌گرفتند تا وقوع یک قتل را گزارش دهند.

محسن تنها موکل محمد امیری نیست که به دلیل نزاع های خیابانی پایش به دادگاه و زندان کشیده شده است.

امیری تعریف می‌کند: «چند سال پیش پرونده ای داشتم که پسر جوانی به‌دلیل تنه زدن به جوانی دیگر مورد حمله شدید او قرار گرفته و زد و خورد آنها به نزاعی دسته جمعی و آسیب دیدگی شدید یکی از آنها منجر شده بود.»

این وکیل دادگستری توضیح می‌دهد: «فحاشی و درگیری لفظی آنها سبب شده بود افراد بومی محل که با ضارب آشنایی داشتند، دور آنها جمع شوند و در جریان موضوع قرار بگیرند. جو روانی که به‌وجود می‌آید، ضارب را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و با هم گلاویز می‌شوند. با تهییج و دخالت بعضی از تماشاچیان نزاع آنها بالا می‌گیرد و سرانجام ضارب با ضربات چاقو به او ‌از ناحیه کمر آسیب می‌رساند که موجب ناتوانی حرکتی و فلجی دائمی پسرجوان می‌شود.»

این حقوقدان پرونده قتل جوانی را که چند سال پیش در یک نزاع خونین جانش را از دست داده، به‌عنوان یکی از تلخ‌ترین پرونده‌هایی نام می‌برد که تاکنون رسیدگی کرده است.

او وکالت خانواده مقتول را بر عهده داشته و می‌گوید: «مجرم تنها پسر خانواده‌ای بود که به‌تازگی در تصادف رانندگی 2پسر دیگر خود را از دست داده بودند. نزاع آنها از اختلاف و لجبازی بر سر جای پارک خودرو شروع شده و به قتل یکی از آنها منجر شده بود.»

امیری توضیح می‌دهد: «اغلب قریب به اتفاق قتل‌ها و ضرب و جرح‌هایی که در نزاع‌های خیابانی رخ می‌دهد، برنامه‌ریزی شده نیستند و شخص بدون طرح و نقشه مرتکب قتل می‌شود. یعنی از قبل برای قتل و جنایت تصمیمی نداشته و جرم ناگهانی و بر اثر عوامل محیطی اتفاق افتاده است.»

امیری در مورد ابزارهایی که در این جرایم مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌گوید: «حمل سلاح سرد مانند چاقو و قمه به افراد جرأت و جسارت بیشتری می‌دهد و افرادی که این آلات جرم را به‌طور معمول به همراه دارند، زودتر وارد درگیری و زد‌و‌خوردهای خیابانی می‌شوند.»

امیری به تناسب نداشتن اهمیت موضوع مورد مناقشه با پیامدهای آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «در بعضی از نزاع‌های خیابانی مجرم به‌دلیل اتفاقی کم‌اهمیت، دچار خشونتی شدید می‌شود و جرایمی مرتکب می‌شود که برای اثبات غیرعمد‌بودن جرم در دادگاه با چالش روبه‌رو می‌شویم.»