پیشنهاداتی برای پر کردن اوقات فراغت بچه ها

سمانه تعلیم ‌دهنده | کارشناس ‌ارشد مشاوره توان ‌بخشی

هنگامی که مدارس تعطیل و تابستان شروع می‌شود، والدین دچار دغدغه برای چگونگی گذراندن اوقات‌فراغت بچه‌‌ها‌‌ می‌شوند. اوقات‌فراغت، زمان‌های بیکاری دانش‌آموز است که اگر درست و به‌جا از آن استفاده شود، می‌تواند بستری برای رشد و شکوفایی استعدادهای گوناگون و فرصتی مناسب برای کسب تجربیات متفاوت و جدید برای دانش آموزان باشد. در این بین، والدین باید به یک سری نکات مهم در همین باره توجه داشته باشند.

افراط و تفریط، ممنوع

برخی والدین با کلاس‌های پی‌در‌پی و فشرده کودک را خسته می کنند و برخی هم بی‌توجه به این فرصت طلایی هیچ استفاده‌ای از آن نمی‌کنند، که هر دوی آن‌‌ها نادرست است. در واقع والدین باید با توجه به علاقه، استعداد و نیاز کودک برنامه منسجم و هدف‌دار برای وی داشته باشند تا او از اوقات فراغت خود استفاده بهینه کند. فراغت به‌معنای آسودگی و آسایش است. فرصتی آزاد که معمولاً آن را به تعطیلات تابستانی دانش‌آموزان می‌شناسیم. زمانی برای استراحت از ۹ ماه فعالیت تحصیلی و سر و کله زدن با کتاب، دفتر، درس و مشق. بگذریم که عده‌ای این واژه را بیکاری و بطالت معنا می‌کنند و به‌همین دلیل از مزایای این فرصت غنی بی‌بهره می‌شوند.

تاثیرات اوقات‌فراغت در زندگی دانش‌آموزان

حواس‌مان باشد روزهای فراغت فرصت‌هایی مغتنم هستند که قیمت‌شان کم نیست و سرمایه‌ای برگشت‌ناپذیر محسوب می‌شوند. استفاده صحیح از آن‌ها می‌تواند سبب شکوفایی استعدادهای بالقوه فرزندان شود و بی‌توجهی به این فرصت بی‌نظیر و چه‌بسا استفاده ناصحیح از آن، آسیب‌های جدی فردی و اجتماعی جبران ناپذیری را در پی دارد.

رایج‌ترین تاثیرات پر کردن اصولی اوقات فراغت یک دانش‌آموز عبارتند از:

1- رفع خستگی و تامین استراحت

2- ارضای نیاز به تفریح

3- شکوفایی استعدادها و

4- رشد اجتماعی فرد

2 اصل مهم برای برنامه‌ریزی اوقات‌فراغت

ا- امکانات

در شرایط اقتصادی موجود یکی از دغدغه‌های والدین پر کردن اوقات فراغت با توجه به هزینه بر بودن کلاس‌‌ها و آموزش‌‌ها و مراکز تفریحی و سرگرمی است اما با کمی تامل خواهیم دید که بسیاری از برنامه‌های اوقات‌فراغت بدون هزینه یا با هزینه‌های بسیار کمی در اختیار دانش آموزان است. سازمان آموزش فنی‌و‌حرفه‌ای، مراکز شهرداری و فرهنگ سراها در شهر و … دوره‌های رایگان یا با کمترین هزینه را برای استفاده عموم به ویژه در فصل تابستان تدارک دیده‌اند. ضمن این که طبیعت گردی، بازی‌های گروهی-خانوادگی، مطالعه، عضویت در یک کتابخانه یا کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با حداقل هزینه‌‌ها قابل استفاده و اجرا برای دانش آموزان است.

2- نیازها و اولویت‌‌ها

پرکردن اوقات فراغت هر فرد با دیگری‌‌ می‌تواند متفاوت باشد. والدین می‌توانند با توجه به استعدادها، علایق و توانایی‌های فرزندان‌شان آن‌ها را در این امر یاری کنند. در یک برنامه‌ریزی درست اوقات‌فراغت، اولویت‌ها و نیاز‌‌ها باید مورد توجه قرار گیرد(مثلاً کودکی را که به دلایل متفاوت ضعف تحصیلی دارد با انتخاب کلاس‌های کمک درسی مناسب یاری دهیم درحالی که برای کودکی با پیشرفت تحصیلی خوب چنین کلاس‌هایی ممکن است خسته کننده و بی‌فایده باشد). بنابراین برای برنامه‌ریزی اوقات‌فراغت باید به درجه اهمیت و نیاز هر فرد توجه داشته باشیم.

نکاتی درباره پر کردن اوقات‌فراغت کودکان و نوجوانان

1- هیچ اجباری در فرستادن کودک به کلاس نباید باشد بلکه باید با توجه به علایق و نیازهایش او را راهنمایی کنید تا کلاس مناسب را برگزیند.

2- ازکلاس‌های متنوع درسی، ورزشی، هنری و تفریحی برای پر کردن اوقات فراغت استفاده کنید تا در کنار درس، آرامش و سلامت روح و جسم کودک هم مورد توجه باشد.

3- اجازه ندهید کودک وقت زیادی را صرف تماشای تلویزیون و بازی‌های کامپیوتری کند چون یک جا نشستن و بی‌تحرکی ضررهای جسمی زیادی برای او به وجود خواهد آورد.

4-کودک را به بهانه یادگیری کار، به کارهای سخت یا فراتر از توانش مجبور نکنید.

کشف استعداد کودک برای والدین سخت است؟

باید برای پر کردن اوقات‌فراغت کودکان و نوجوانان خود، سطح اطلاعات و علاقه‌مندی و توانایی آن‌‌ها را حتماً در نظر بگیرید و بعد برای فعالیت‌ها برنامه‌ریزی داشته باشید تا بتوانید لحظات خوبی را در تعطیلات برای فرزندتان رقم بزنید. برای رسیدن به این هدف، والدین باید شناخت درستی از میزان علاقه‌مندی و توانایی‌های فرزند خود داشته باشند و انتظارات خودشان را تا سطح علاقه‌مندی و توانایی فرزندشان تطبیق دهند. شاید اولیا تصور کنند شناخت و کشف توانایی‌‌ها و استعدادها و علاقه مندی‌های فرزندشان کار سخت و پیچیده ای است اما برای پدر و مادری که با فرزندشان زندگی می‌کنند و بارها از زبان خودش گزینه‌های مختلفی را به عنوان توانایی یا علاقه‌مندی شنیده‌اند و این موارد را در روزمرگی‌‌ها محک زده‌اند، هرگز کار دشواری نخواهد بود. اگر با توجه به همه موارد گفته‌شده بتوانیم اوقات فراغت خوبی را برای کودکان و مخصوصاً نوجوانان مان فراهم کنیم، می‌توانیم آسوده‌خاطر باشیم که فرزندان مان می‌توانند با روحیه‌ای بهتر برای یک سال تحصیلی جدید آماده شوند.