دردهایی که با بی خوابی می آیند؟

در طول روز با چند نفر مواجه می‌شوید که از بی‌خوابی و بدخوابی شب گذشته‌شان گلایه‌می‌کنند؟ در بهداشت خواب، بی‌خوابی یک اختلال رایج است که نمی‌گذارد راحت بخوابید، نتوانید به‌طور پیوسته چند ساعت بخوابید یا زود بیدارشوید. نشانه‌های بی‌خوابی و شب‌بیداری برای هر فرد به شکل و در سن متفاوتی به سراغش‌می‌آید.

طبق پژوهش‌ها اولین اپیزود بی‌خوابی در اوایل جوانی خودش را نشان‌می‌دهد. در زنان در طول دوره یائسگی و حتی بعد از رفع علایمی مانند گرگرفتگی ادامه پیدا می‎کند.

بخوانید: مطلبی همه پسرها و دخترهای دانشجو باید بدانند

همچنین بی‌خوابی در سالمندی هم پررنگ می‌شود چون در این دوره بدن بیشتر با بیماری جسمی مقابله‌می‌کند. در کنار افزایش سن و جنسیت عوامل دیگری مانند سابقه افسردگی، شیفت کاری، سفر با هواپیما، استرس، هیجان شدید، نامناسب بودن محیط مانند خوابیدن در اتاق یا رختخواب نامناسب، استفاده از کافئین، قطع مصرف داروها یا شروع یک دوره دارویی جدید، قرار داشتن در معرض نور، آرتروز و بیماری‌های گوارشی … از دیگر عواملی هستند که می‌تواند یک عامل مهم برای بی‌خوابی یا بدخوابی باشند.

پژوهشگران بی‌خوابی را به صورت اپیزودیک، مزمن یا عودشونده دسته‌بندی می‌کنند. برای مثال نوعی از بی‌خوابی که بین یک تا سه ماه طول‌بکشد «بی‌خوابی اپیزودیک» یا «موقعیتی» است. اما اگر علایم بیشتر از 3ماه باشد «بی‌خوابی مزمن» به سراغ‌تان آمده. یعنی ممکن است در ابتدا به خاطر علاقه خودتان تا دیروقت بیداربمانید اما در بلندمدت حتی اگر خودتان هم بخواهید ساعت خواب‌تان را تغییردهید یا خوب بخوابید، نتوانید.

مطالعه‌ها نشان‌می‌دهد فاکتورهایی که باعث شروع بی‌خوابی می‌شوند با فاکتورهایی که باعث‌می‌شوند بی‌خوابی ادامه داشته‌باشد، متفاوت است. شب‌بیداری علایم متفاوتی دارد اما بدخلقی، زودرنجی، افزایش یا کاهش وزن و احساس خستگی و چرت‌زدن مداوم در طول روز می‌تواند از علایم قابل توجه شب‌بیداری باشد.

عوارض جسمی و روانی خوب‌نخوابیدن

درباره علایم و علت‌های بی‌خوابی شبانه حرف‌زدیم اما از عوارض آن چیزی نگفتیم. این نوع اختلال خواب، با خود عوارض جسمی و روحی هم می‌آورد که ما سعی‌کردیم درباره آن‌ها مختصری بنویسیم.

عوارض جسمی کم خوابی

سردرد |شاید هنوز ارتباط بین سردرد و شب‌بیداری‌ها به‌طور کامل پیدا نشده‌باشد اما واضح است که دردهای مزمن افرادی که میگرن دارند بعد از بی‌خوابی، افزایش پیدامی‌کند.

چاقی | اختلال خواب هورمون‌های افراد را به‌هم‌ می‌ریزد. شب‌بیدارها اشتهای بیشتری برای خوردن غذاهایی با کالری بالا دارند. بنابراین اگر فرد نتواند کالری‌های دریافتی را در زمان بیداری بسوزاند، باید منتظر اضافه‌وزن و چاقی باشد.

مشکلات بینایی| دید تونلی، دوبینی و تار شدن بینایی از آورده‌های منفی شب‌بیداری است. هر چه میزان بی خوابی بیشتر باشد، احتمال ایجاد اختلالات بیشتر است. همچنین احتمال توهم بینایی در زمان بیداری هم برای این افراد وجود دارد.

کاهش سیستم ایمنی بدن| باورتان بشود یا نشود شب‌بیداری حتی برای یک شب سیستم ایمنی بدن را جوری ضعیف‌می‌کند که بدن قدرتی برای مبارزه با میکروارگانیسم‌ها ندارد.

اختلالات کلامی|شب‌بیداری روی مدل صحبت‎کردن افراد هم تاثیرمی‌گذارد. افرادی که مدت بیشتری شب‌بیداری کشیده‌اند از جمله‌ و کلمه‌های تکراری‌تری استفاده‌می‌کنند. تن صدای این افراد ثابت، بسیار آرام و تقریبا نامفهوم است.

مشکلات در سیستم گوارشی | عجیب است ولی التهاب روده یکی از مشکلات بیشتر مبتلایان به کم‌خوابی است. تکرار مداوم شب‌بیداری سیستم گوارش را به‌دردسر می‌اندازد و باعث بروز سندروم التهاب روده‌ می‌شود.

عوارض روانی کم خوابی

بداخلاقی| یکی از بیشترین شکایات اطرافیان فرد بی‌خواب یا بدخواب، بدخلقی و زودرنجی است. آن‌ها نسبت به مسائلی که آن‌ها را ناراحت‌ می کند، واکنش‌های تندتری دارند.

ناتوانی در یادگیری |حافظه کوتاه‌مدت بخش مهمی از چرخه یادگیری است و کمبود خواب روی آن اثر منفی دارد. ثابت‌ شده‌است بی‌خوابی در به‌یادآوردن کلماتی که یک روز قبل حفظ‌کرده‌اید و یادگیری مطالب جدید تاثیر منفی می‌گذارد.

حواس‌پرتی و عدم‌تمرکز | انجام کارهایی که به تمرکز نیازدارد، به نظم خواب فرد وابسته است. اگر شب‌بیداری داشته‌باشید تمرکز هم ندارید و حواس‌پرت هم خواهید‌بود.

ایجاد مشکلات حافظه| اختلال خواب، ساختار حافظه بلند‌مدت را در افراد سالمند تغییرمی‌دهد. افرادی که بیشتر می‌خوابند، کمتر فراموش‌کار می‌شوند و حافظه آن‌ها بهتر عمل‌می‌کند. همچنین کم‌خوابی درها را برای ایجاد نشانه‌هایِ آلزایمر بازمی‌کند.
افسردگی| افراد شب بیدار، دو برابر بیش از دیگران در معرض ابتلا به افسردگی هستند. البته این دسته افراد اگر برای درمان بی‌خوابی اقدام‌کنند، تاثیراتی در بهبود افسردگی هم خواهد داشت.

بی‌خوابی و بدخوابی را چطور درمان‌کنیم؟

قرارنیست بی‌خوابی و شب‌بیداری را برای همیشه تحمل‌کنید. علاوه بر راه‌های دارویی پزشک‌تان می‌توانید این راه‌حل‌ها را هم امتحان‌کنید. کاهش مصرف کافئین مانند چای و قهوه و استفاده‌نکردن از ابزارهایی که صفحه نمایشگر دارند مانند تلفن‌همراه، تبلت، رایانه و …، اصلاح عادات غذایی و ساعت غذاخوردن، استفاده از رختخواب مناسب، تمرینات تنفسی و ورزشی آرامش‌بخش و مناسب قبل از خواب و قرارگرفتن در معرض نور روز از راه‌های موثر در درمان شب‌بیداری است. همین‌طور انجام یک تمرین فیزیکی کوچک، خوابیدن و جبران کمبود خواب در طول روز با استفاده از چشم‌بند یا پرده‌های ضخیم در اتاق و یک دوش آب سرد یا ولرم می‌تواند تا حد زیادی عوارض شب‌بیداری را برای کسانی که بنا به دلایلی مانند شغل و حرفه‌شان مجبور به شب‌بیداری هستند، کاهش‌دهد.