زخم اثنی عشر (دوازدهه) یا اولسر پپتیک دوازدهه

زخم اثنی عشر (دوازدهه) یا اولسر پپتیک دوازدهه نوعی زخم گوارشی است که در ابتدای روده باریک (دوازدهه یا دئودنوم)** ایجاد میشود. این زخم معمولاً ناشی از آسیب به لایه مخاطی محافظ دوازدهه است که باعث تماس اسید معده و آنزیمهای گوارشی با دیواره روده و ایجاد التهاب/زخم میگردد.

علل اصلی زخم اثنی عشر

1. **عفونت هلیکوباکتر پیلوری** (علت ۹۰% موارد)
2. مصرف طولانیمدت **داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی** (NSAIDs مثل ایبوپروفن)
3. ترشح بیشازحد اسید معده
4. استرس شدید یا سوختگیهای وسیع (زخمهای استرسی)
5. عوامل ژنتیکی و مصرف سیگار/الکل

علائم شاخص:

– **درد سوزشی** در قسمت بالای شکم (معمولاً ۲-۳ ساعت بعد از غذا یا شبها)
– **سوءهاضمه**، نفخ و تهوع
– احساس گرسنگی کاذب
– در موارد شدید: **استفراغ خونی** یا مدفوع سیاه (ملنا)

تشخیص زخم اعشر

– **آندوسکوپی** (دقیقترین روش)
– تست تنفسی یا آزمایش مدفوع برای هلیکوباکتر پیلوری
– عکسبرداری با باریم (در موارد خاص)

درمان زخم اثنی عشر

1. آنتیبیوتیکها** (برای هلیکوباکتر پیلوری): مانند آموکسیسیلین + کلاریترومایسین
2. **کاهشدهندههای اسید معده**:
– مهارکنندههای پمپ پروتون (PPI مثل امپرازول)
– آنتاگونیستهای گیرنده H2 (مانند رانیتیدین)
3. **محافظت از مخاط** (مثل سوکرالفات)
4. پرهیز از مسکنهای NSAIDs و ترک سیگار/الکل

عوارض خطرناک (در صورت عدم درمان):

– **سوراخ شدن دوازدهه** (پرفوراسیون)
– **خونریزی گوارشی**
– انسداد روده (به دلیل تورم و اسکار زخم)

پیشگیری زخم اثنی عشر

– درمان سریع عفونت هلیکوباکتر
– محدود کردن مسکنهای NSAIDs
– مدیریت استرس و رژیم غذایی مناسب (پرهیز از غذاهای تند، اسیدی و کافئین زیاد)

اگر علائم فوق را دارید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. زخمهای درماننشده ممکن است به عوارض جدی منجر شوند!