اثر مخرب نمک پاشی بر محیط زیست

به گزارش شهرخوان، با فرارسیدن زمستان، بسیاری از شهرداری‌ها به پاشیدن نمک رو می‌آورند تا جاده‌ها را یخ‌زدایی کنند. این نمک ها شبیه نمک خوراکی اند و از سدیم و کلرید تشکیل شده‌اند، اما درشت‌ترند. نمک به سرعت روی جاده حل می‌شود و کلرید را بر جای می‌گذارد که از طریق روان‌آب‌ها و نشت آب وارد آب‌های اطراف می‌شود. تقریبا تمام این یون کلرید، در نهایت راهی به سمت راه‌های آبی در پایین دست پیدا می‌کند. کلرید در غلظت‌های بالا برای موجودات آبزی سمی است.

طبق پرژوهش های صورت گرفته نمک پاشی برای خاک، آب، گیاهان، جانوران و حتی مبلمان شهری زیان آور است و اساساً شیوه اجرای عملیات اشتباه است چرا که زمانی که EC آب (درجه شوری آب) افزایش یابد، گیاهان شهری به دلیل سازگاری نداشتن با نمک در درازمدت دچار ضایعه و سوختگی شده و در نهایت به نابودی و خشک شدن گیاه منجصر می شود. فقط گیاهان بیابانی و شورپسند تحمل نمک بیش از حد را دارند.

آلودگی حاصل از آب نمک به آب های زیر سطحی هم نفوذ کرده و در نهایت با جریان آب وارد دشت ها و مزارع می شود و فجایع و خسارت‌های ناشی از آن، ماه ها و سال ها بعد پدیدار خواهد شد. علاوه بر این موجودات داخل خاک هم در امان نخواهند بود و تهدید به مرگ می شوند.

نمک پاشی شیوه ای ناپسند و غیرعلمی

هر ساله در فصل زمستان مقالات زیادی در این مورد منتشر می شود اما بعد از چند ماه این مهم به فراموشی سپرده می شود.

شاید زمان پیشگیری و چاره اندیشی برای این موضوع پاییز هر سال باشد. فصلی که می توان در آن مقدمات جلوگیری از نمک پاشی و برنامه ریزی دقیق تر برای حل مشکل یخ زدایی در فصل زمستان را بهتر در آن پیش بینی کرد. به همین بهانه گفتگویی انجام داده ایم با دکتر شریعتی کارشناس مسائل محیط زیست.

شریعتی اظهار داشت: نمک پاشی خیابان‌ها به منظور برف روبی، شیوه ایی بسیار ناپسند و غیرعلمی است. چنین عملیاتی باید به وسیله ماشین آلات و مواد سازگار با محیط زیست اجرا شود تا اثرات مخرب، هزینه های سرسام آور و عواقب زیست محیطی حاصل را کاهش دهد.

وی با اشاره به اینکه نمک باید با حلالی مثل آب مصرف شود تا بتواند با پایین آوردن درجه ذوب برف سریع تر و بهتر عمل کند، گفت: زمانی که EC آب (درجه شوری آب) بالا برود، گیاهان شهری به علت عدم سازگاری با نمک در درازمدت دچار ضایعه و سوختگی شده و در نهایت به نابودی و خشک شدن گیاه منجر می‌شود. فقط گیاهان بیابانی و شورپسند تحمل نمک بیش از حد را دارند.

شریعتی بیان داشت: آلودگی حاصل از آب نمک به آب های زیر سطحی هم نفوذ کرده و درنهایت با جریان آب وارد دشت ها و مزارع می شود و فجایع و خسارت های ناشی از آن ماه ها و سال ها بعد پدیدار خواهد شد. علاوه بر این موجودات داخل خاک هم در امان نخواهند بود و تهدید به مرگ می شوند.

این کارشناس فضای سبز و محیط زیست با اظهار تاسف از هدر رفتن سرمایه ملی و صرف هزینه های میلیاردی جهت جبران پیامدهای چنین پروژه هایی بیان داشت: دیگر پیامد عینی نمک پاشی، تاثیر نامطلوب آن روی بتن و انهدام آن است.

وی افزود: این شیوه نامتعارف برف روبی حتی در سردسیرترین شهرهای دنیا هم اجرا نمی شود. به عنوان نمونه عملیات برف روبی در روسیه با یاری نیروهای بازنشسته علاقه مند و داوطلب و به کارگیری ماشین آلات و یخ زداهای استاندارد برای محیط زیست انجام می شود.

شریعتی تاکید کرد: در حال حاضر در دنیا یخ زداها (CMA) بهترین آزمایش را برای حل مشکل انباشت برف در خیابان ها و جاده ها از یک طرف و عدم آسیب رسانی به سازه های شهری و محیط زیست و گیاهان را پس داده اند.

 شور شدن آب های زیرزمینی نتیجه نمک پاشی معابر

سیدهاشم فاطمی کارشناس حوزه آب نیز در خصوص تاثیر منفی نمک پاشی و نفوذ آن به آب‌های زیرزمینی گفت: نمک پاشی برای خاک، آب، جانوران زیان‌آور است چرا که آلودگی حاصل از نمک به آب های زیرزمینی و سطحی نفوذ کرده و در نهایت منجر به شوری آب، سوختگی گیاهان و نابودی موجودات داخل خاک نیز می‌شود که در درازمدت اثرات مخرب خود را بیشتر نشان می‎دهد.

فاطمی افزود: نمک به واسطه خوردندگی بالا علاوه‌ بر اینکه از نظر فیزیکی بر محیط زیست تاثیر مخربی دارد بلکه از آنجا که بیشترین انحلال را در بین عناصر دارد و سریع در آب حل می‌شود، سبب شور شدن آب های زیرزمینی می‌شود و این آب‌ها قابلیت مصرفی خود را از دست می دهند و بحران تامین آب را تشدید می‌کند.

وی تصریح کرد: همچنین نفوذ نمک در خاک ریشه گیاهان را می‌سوزاند، موجودات ریز زنده در خاک را از بین می برد و از جهات بسیاری بر کیفیت آب و محیط زیست اطراف جاده‌ها تاثیر منفی می‌گذارد.

این کارشناس حوزه آب توصیه کرد از روش‌های جایگزین برای یخ زدایی جاده ها استفاده شود و چنانچه این امکان وجود نداشت در مخلوط بین شن و نمک از شن بیشتری استفاده شود و درصد استفاده از نمک به کمترین میزان ممکن کاهش داده شود.

نمک در غلظت‌های بالا برای برخی موجودات آبزی مرگبار است. نمک می‌تواند نحوه مخلوط شدن لایه‌های آب را تغییر دهد و منجر به تشکیل کیسه‌های نمکی در بستر دریاچه شود و نواحی ایجاد کند که از نظر زیستی مرده محسوب می‌شوند.