- شناسه خبر : ۷۷۴۱۱
- تاریخ انتشار : ۰۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ - ۰۲:۴۴
باغهای گیاهشناسی، گنجینههای زندهای هستند که تاریخ و طبیعت را در هم میآمیزند. این فضاها نهتنواع زیستی را حفظ میکنند، بلکه موزههای طبیعیِ شهرها محسوب میشوند و پیوند انسان با محیط زیست را تقویت مینمایند

روایت باغهای گیاهشناسی که تاریخ را سبز نگه داشتهاند
نویسنده: محمد سرابی
به گزارش شهرخوان، باغهای گیاهشناسی شهری، همچون میدانهای تاریخی و ساختمانهای نمادین، بخشی از هویت و میراث فرهنگی کلانشهرهای جهان محسوب میشوند. این مجموعهها که با همکاری شهرداریها و مراکز علمی اداره میشوند، نهتنها زیباییهای طبیعی را به نمایش میگذارند، بلکه نقش مهمی در حفظ تنوع گیاهی و تحقیقات علمی ایفا میکنند. برخلاف پارکهای عمومی که بیشتر برای تفریح و استراحت طراحی شدهاند، باغهای گیاهشناسی با هدف شناسایی، پرورش و حفاظت از گونههای گیاهی ایجاد شدهاند.
در این مقاله، دو نمونه از مشهورترین باغهای گیاهشناسی شهری جهان را بررسی میکنیم:
۱. باغ گیاهشناسی ریو دو ژانیرو؛ طبیعتی زنده در قلب برزیل
تاریخچه و اهمیت علمی
شهر ریو دو ژانیرو با موقعیت منحصربهفرد خود میان کوهها و اقیانوس، یکی از زیباترین کلانشهرهای جهان است. در قلب این شهر، باغ گیاهشناسی ریو دو ژانیرو با نخلهای بلند ۳۰ متری و تنوع گیاهی خیرهکننده، یک گنجینه طبیعی بهشمار میرود.
این باغ در سال ۱۸۰۸ بهعنوان یک مزرعه آزمایشی برای پرورش فلفل و دارچین تأسیس شد. گیاهانی که از آمریکای مرکزی وارد میشدند، در این مزرعه تکثیر و برای کشت در دیگر مناطق برزیل آماده میشدند. اما بهمرور زمان، این مزرعه به یک بوستان عمومی تبدیل شد و در سال ۱۸۲۲ درهای آن به روی عموم گشوده شد.
تنوع گیاهی و حیات وحش
بیش از ۶۰۰۰ گونه گیاهی در این باغ نگهداری میشود که برخی از آنها در معرض انقراض هستند.
بزرگترین کتابخانه گیاهشناسی برزیل با ۳۲ هزار جلد کتاب در این مجموعه قرار دارد.
این باغ زیستگاه ۱۴۰ گونه پرنده است که برخی از آنها در طبیعت بهندرت دیده میشوند.
جاذبههای گردشگری و محدودیتهای شهری
بازدیدکنندگان میتوانند پرندگان وحشی را از نزدیک مشاهده کنند.
برخی از ساختمانهای تاریخی در این باغ، داستانهای شهر ریو را روایت میکنند.
برای حفظ حریم بصری باغ، ساخت ساختمانهای بلندتر از ۱۲ طبقه در اطراف آن ممنوع است.
۲. باغ گیاهشناسی برلین؛ جنگل گرمسیری در دل آلمان
تأسیس و توسعه در طول تاریخ
باغ گیاهشناسی برلین در سال ۱۸۹۷ بر روی ۱۰۴ هکتار زمین تأسیس شد و در ۱۹۰۴ بهصورت رسمی افتتاح گردید. با توجه به آبوهوای سرد آلمان، یک گلخانه عظیم ۶۰۰۰ مترمربعی برای نگهداری از گیاهان گرمسیری مانند ارکیده، کاکتوس و گیاهان گوشتخوار ساخته شد.
این باغ در ابتدا خارج از شهر قرار داشت، اما با گسترش برلین، بهتدریج در میان مناطق مسکونی جای گرفت. با این حال، شهرداری برلین در سال ۱۹۳۸ این منطقه را بهعنوان فضای سبز ویژه تعیین کرد تا از توسعه ساختوساز در اطراف آن جلوگیری شود.
چالشهای جنگ جهانی و احیای دوباره
در طول جنگ جهانی دوم، کمبود زغالسنگ، گرمنگهداشتن گلخانهها را دشوار کرده بود.
بمبارانهای متفقین باعث تخریب بخشهایی از باغ شد.
پس از جنگ، بخشی از زمینهای باغ برای کشت سیبزمینی استفاده میشد تا کمبود مواد غذایی جبران شود.
با این حال، حمایت مردم برلین منجر به بازسازی کامل باغ در دهه ۱۹۵۰ شد.
جاذبههای امروزی و ارزش گردشگری
این باغ میزبان ۲۰ هزار گونه گیاهی از سراسر جهان است.
سالانه نیم میلیون گردشگر از این مجموعه بازدید میکنند.
در سال ۲۰۰۳، کمبود بودجه موجب تهدید تعطیلی باغ شد، اما ۷۸ هزار نفر از شهروندان با امضای طوماری، خواستار حفظ آن شدند.
نتیجهگیری: باغهای گیاهشناسی، میراث سبز شهرها
باغهای گیاهشناسی نهتنها زیبایی شهری را افزایش میدهند، بلکه حافظ تنوع زیستی و مراکز تحقیقاتی مهمی هستند. نمونههای موفق مانند باغ ریو دو ژانیرو و برلین نشان میدهند که چگونه مشارکت شهروندان و برنامهریزی شهری میتواند این گنجینههای طبیعی را برای نسلهای آینده حفظ کند.
اگر به طبیعت و گردشگری شهری علاقه دارید، بازدید از این باغها را در سفرهای خود فراموش نکنید! 🌿🌍